تبادل
لینک هوشمند
ترتیل جز ۲۰ قرآن کریم
آیات ۵۶ سوره مبارکه نمل، تمام آیات سوره قصص و آیات یکم تا ۴۵ سوره عنکبوت در بیستمین جزء از قرآن کریم واقع شده است.
محتوای سوره مبارکه قصص
بخشى از محتواى این سوره را داستان موسى و بنى اسرائیل و فرعونیان تشکیل مىدهد، بخشى که در حدود نیمى از آیات این سوره را در برمىگیرد.
مخصوصاً از زمانى سخن مىگوید که موسى طفل ضعیف شیرخوارى در چنگال فرعونیان بود اما آن قدرت شکستناپذیرى که بر سراسر عالم هستى سایه افکنده این طفل ضعیف را در دامان دشمنان نیرومندش بزرگ کرد و سرانجام آنقدر قدرت و قوت به او بخشید که دستگاه فرعونیان را در هم پیچید و کاخ بیدادگریشان را واژگون ساخت تا مسلمانان به لطف پروردگار و قدرت بىانتهاى او دلگرم باشند و از فزونى جمعیت و قدرت دشمن، هراسى به خود راه ندهند.
آرى بخش اول این سوره را همین تاریخچه پر معنى و آموزنده تشکیل مىدهد به ویژه که در آغازش نوید حکومت حق و عدالت را براى مستضعفین و بشارت درهم شکستن شوکت ظالمان را بازگو مىکند، بشارتى آرامبخش و قدرت آفرین.
مىگویند بنى اسرائیل تا آن زمان که رهبر و پیشوایى نداشتند و در زیر چتر ایمان و توحید قرار نگرفته بودند و فاقد هرگونه حرکت و تلاش و کوشش منسجم و متحدى بودند زنجیر اسارت و بردگى را در گردن داشتند اما به هنگامى که رهبر خود را یافتند و قلب خود را به نور علم و توحید روشن کردند چنان بر فرعونیان تاختند که حکومت را براى همیشه از دست آنها بیرون آورده و بنى اسرائیل را آزاد نمودند.
بخش دیگرى از این سوره را داستان قارون، آن مرد ثروتمند مستکبر را که تکیه بر علم و ثروت خود داشت بازگو مىکند که بر اثر غرور، سرنوشتى همچون سرنوشت فرعون پیدا کرد. او در آب فرو رفت و این در خاک، او تکیه بر قدرت نظامى و حکومت داشت و این تکیه بر ثروت! تا روشن شود نه ثروتمندان مکه و نه قدرتمندان مشرک در آن سرزمین و نه بازیگران سیاسى آن محیط توانایى دارند که در برابر اراده الله که به پیروزى مستضعفان بر مستکبران تعلق گرفته کمترین مقاومتى نشان دهند این بخش در اواخر سوره آمده است.
و میان این دو بخش درس‌هاى زنده و ارزندهاى از توحید و معاد و اهمیت قرآن، وضع حال مشرکان در قیامت، مسئله هدایت و ضلالت و پاسخ به بهانه جویی‌هاى افراد ضعیف آمده است که در حقیقت نتیجهاى است از بخش اول و مقدمهاى است براى بخش دوم.
فضیلت تلاوت سوره قصص
در حدیثى از پیامبر اکرم(ص) مىخوانیم: کسى که سوره قصص را بخواند، به تعداد هر یک از کسانى که موسى را تصدیق یا تکذیب کردند ده حسنه به او داده خواهد شد و فرشتهاى در آسمان‌ها و زمین نیست مگر اینکه روز قیامت گواهى بر صدق او مىدهد.
در حدیث دیگرى از امام صادق (ع) آمده است: کسى که طواسین ثلاث (سوره قصص و نمل و شعراء) را در شب جمعه بخواند از دوستان خدا، در جوار او ، و در کنف حمایت او قرار خواهد گرفت و در دنیا هرگز فقر و ناامنى و ناراحتى شدید پیدا نخواهد کرد و در آخرت خداوند آنقدر از مواهب خود به او مىبخشد که راضى شود و برتر از راضى بودن.
محتواى کلی سوره عنکبوت
نامگذارى این سوره به سوره عنکبوت از آیه ۴۱ آن گرفته شده که بتپرستان را که تکیه بر غیر خدا مىکنند تشبیه به عنکبوت مىکنند که تکیهگاهش، تارهاى سست و بىبنیاد است.
به طور کلى مىتوان گفت بحث‌هاى این سوره در چهار بخش خلاصه مىشود:
۱ -بخش آغاز این سوره که پیرامون مسئله امتحان و وضع منافقان است و این دو پیوند ناگسستنى با هم دارند چرا که شناخت منافقان جز در طوفان‌هاى امتحانات و آزمون‌ها ممکن نیست.
۲ -بخش دیگرى که در حقیقت براى دلدارى پیامبر صلى الله علیه و آله و مؤمنان اندک نخستین از طریق بیان گوشههایى از سرنوشت پیامبران بزرگى همچون نوح و ابراهیم و لوط و شعیب است که در برابر گردن‌کشانى همچون نمرود و ثروتمندان خودخواه قرار داشتند ابزار این مبارزه، کیفیت این مبارزه و پایان آن مشخص شده است تا هم دلدارى براى مؤمنان باشد و هم هشدارى براى بتپرستان سنگدل و ستمگر که در عصر پیامبر (ص) بودند.
۳ -بخش دیگرى از این سوره که مخصوصاً در اواخر سوره قرار گرفته از توحید، نشانههاى خدا در عالم آفرینش، مبارزه با شرک، سخن مىگوید و وجدان و فطرت انسان‌ها را در اینجا به داورى مىطلبد.
۴ -قسمت دیگرى از این سوره مباحث متنوعى پیرامون ضعف و ناتوانى معبودهاى ساختگى و عابدان عنکبوت صفت آنها است، همچنین عظمت قرآن و دلایل حقانیت پیامبر اکرم(ص) و لجاجت مخالفان و نیز یک سلسله مسائل تربیتى همچون نماز، نیکى به پدر و مادر، اعمال صالح و طرز بحث و برخورد منطقى با مخالفان دور مىزند.
فضیلت تلاوت سوره عنکبوت
هر کس سوره عنکبوت را بخواند به تعداد تمام مؤمنان و منافقان، ده حسنه براى او نوشته مىشود.
درباره تلاوت سوره عنکبوت و روم در ماه رمضان در شب بیست و سوم، فضیلت فوقالعادهاى وارد شده است تا آنجا که در حدیثى از امام صادق (ع) مىخوانیم: هر کس سوره عنکبوت و روم را در ماه رمضان شب بیست و سوم تلاوت کند به خدا سوگند اهل بهشت است و من هیچ کس را از این مسئله استثناء نمىکنم و نمىترسم که خداوند در این سوگند قاطع من گناهى بر من بنویسد و مسلما این دو سوره در پیشگاه خدا بسیار ارج دارد.
مبنع: فارس
